कल्पना
ड्रिमलॅंड चित्रपटगृहाच्या समोरचे. शेट्टीचे उपहारगृह, इडली, डोसा आणि तत्सम खाद्यपदार्थ मिळण्याचे.
लहानपणी वडीलांबरोबर मार्केटात जाताना हे रस्तावर असल्यामुळे कधीतरी रविवारी जायला व्हायचे.
उपमापोहा मिक्स अजुनही आठवतो आहे.
हे बंद झाले आणि आता त्याची जागा बार नी घेतली आहे.
एवढ्या मोठ्या महानगरात, एका अश्या शहरात जे चोवीस तास बाहेर रस्तावरच असते , एवढ्या मोठ्या संख्येने उपहारगृह/ भोजनगृह अशी कशी बंद पडतात हे समजण्यासाठी जरा मुश्किल होवुन जाते.
नानाचौकातुन ग्रॅंटरोड रेल्वेस्थानकाकडे जातांना उजव्या बाजुला "भारत ज्योती " मधे उसळपाव, पोळाउसळ खाल्लाचे आठवते. छोटीशीच जागा होती.
डाव्या बाजुला एक आइसक्रीम पार्लर होते. बऱ्यापैकी मोठी जागा, वाईन पिण्यासाठी असलेल्या मोठ्या गोल ग्लासाप्रमाणे असलेल्या ग्लासात आइसक्रीम, जेली मिळायची. अनेक प्रकारची सरबतं सुद्धा असायची, ग्लासांची, सरबतांच्या बाटल्यांच्या शोकेस मधे केलेली मांडणी अजुन आठवते.
जरा पुढे गेले की भाटीया रुग्णालयाच्या समोर "कामत" होते. किती वर्षे बंद पडल्याला झाली असतील , पण नावाचा बोर्ड अजुन जागच्या जागी आहे.
मेला.
पुनम चेंबर्स कडुन वरळीनाक्याला जो रस्ता वळतो तेथेच कोपऱ्यावर हे "मेला " होते.
अगदी नावाला साजेशे.
एक धम्माल जागा. नुसतेच जेवण जेवायचे नाही तर जत्रेची मजा लुटत त्याचा आस्वाद घ्यायची.
ही थीम असलेले मुंबईमधले बहुदा हे पहिलेच रेस्टॉरंट.
ज्योतिष्यी, पोपटवाले, मेंदी काढणाऱ्या, समोर बांगड्‍या बनवुन हातात घालायला देणाऱ्या, जत्रेमधे जसे वातावरण असते अगदी तसेच. जेवणही टेस्टी असायचे
का कोण जाणे पण बंद पडले. नंतर त्यांनी या जागेचा, ह्याच माहोलमधे पार्ट्या देण्यासाठी उपयोग करायका सुरु केले. तेव्हाही राजाभाऊ तेथे ऑफीस मधुन गेले होते.
मग ते ही बंद झाले.
व्हिवा पश्चिम.. वरळी नाका.
खाद्यक्षेत्रातील फार मोट्‍या व्यक्तींनी हे रेस्टॉरंट सुरु केले होते. गोवा , पश्चिम किनारपट्टी पासुन मग महाराष्ट्रातील अनेक प्रांतातले भोजन येथे मिळत असे. सीकेपी आदी मुळाच्या रहिवाश्यांची खाशीयत असलेले पदार्थ पण मिळत असत. नावाचा खुप दबदबा होता. ह्या बद्द्ल खुप चांगले लिहिलेले, तारीफ केलेले वाचायला मिळायचे.
असेच भुलुन राजाभाऊ एकदा सकुटुंब सपरिवार येथे आपल्या पद्धतीचे अन्नग्रहण करण्यास गेले.
अत्यंत महागडे आहे हे ठावुक असतांना गेल्यानंतर वास्तविक पहाता बील देतांना मन खट्टु व्हायला नको होते. पण झाले खरे.
आपली बायकोनी बनवलेल्या बटाट्‍याच्या, वांग्याच्या भाजीची चव ह्यांच्या चवीपेक्षा चांगली असते, हा पदार्थ असा असतो ? आपले एक महिन्याचे रेशन या पैश्यात आले असते अश्या विचारांना खरं बघायला गेलं तर नंतर काहीच अर्थ नसतो.
पण निराशा झाली खरी. वाटली तशी जागा मोठी नव्हती, लहानशीच जागा, येथे म्हणे खुप चांगले कार्यक्रम होतात असे वाचले होते. कदाचित त्या दिवशी नसावेत.
नंतर कधीतरी..
परत एकदा येथे जाणॆ झाले आजोबा आणि नातु. फक्त दोघेच. आजोबांकडुन नातवाला ट्रीट.
आपला मुलगा त्याच्या मुलाला जेवायला घेवुन ह्या ठिकाणी गेला होता म्हणुन आपण आपल्या नातवालाही तेथे आपण घेवुन गेलो ही माझी चुक झाली असे प्रांजळपणे राजाभाऊंच्या वडलांनी कबुल केले.
केव्हाच बंद झाले.
गिरगावातुन फिरतांना आज राजाभाऊंचे लक्ष अचानक एका उपहारगृहाकडे गेले.
शटर डाऊन.
अनिष्ट शंका मनात येवुन त्यांनी समोरच्या दुकानात चौकशी केली. " हे शनिवारी बंद असते का ?"
उत्तर मिळाले.
"बंद होवुन दोन महिने झाले "
आश्रय. शुद्ध शाकाहारी.
इडली, डोसे, पावभाजी . पिझ्झा, सॅंडवीझ वगैरे मिळणारे उपहारगृह, जेथे राजाभाऊ कधीच गेले नाहीत. गेले नाहीत कारण त्यांचे जाणे नेहमी बाजुच्या "राजा " मधे व्हायचे.
कसं छानसं रोमॅंटीक माहोल, साऱ्या वातावरणात भरुन उरलेले.
चांदनी रात, समुद्रकिनारा, हवेत गारठा वाढलेला, लाटांचा आवाज.मंद प्रकाश देणारे दिवे. सभोवताली असलेला हाय फाय क्राऊड.
समोर आलेले खाणॆ ही तसेच जबरदस्त, भारदस्त.
पण ह्या साऱ्या खुषीत एक कमी होती, एकीची उणीव भासत होती, काश वो भी होती.
पण ते शक्यच नव्हते. एकावेळचा जेवणाला एक पगार. जाणॆ नसतचं जमले जर का तुम्हाला साहेबांनी आमंत्रण दिले नसते तर.
गिरगाव चौपाटी. लहान चौपाटी. मफतलालच्या बाजुला.
सुनील शेट्टीनी तेथे रेस्टॉरंट सुरु केले होते.
"सॉल्ट वॉटर ग्रील "
हे ही बंद पडले.
पहेला नशा, पहेला खुमार .
समजा ह्या मौसमात रस्त्यामधे एका हातात कागदाची पुडी व दुसऱ्या हाताने त्यातले जिन्नस तोंडात टाकता टाकता ब्रम्हानंदी टाळी लागलेला एखादा जाडजुड माणुस चालतांना दिसला तर खुशाल समजावे, हे कोण गृहस्थ ते.
यंदाच्याला ह्या भाजलेल्या रताळ्याच्या गाड्या लवकर उभ्या रहायला लागल्याहेत.
एक मात्र खरे, अहमदाबादेत खाल्लेल्या "साकरीया" ची चव मुंबईमधे मिळणाऱ्या रताळ्याला नाही.
कॅफे विहार आणि श्री कृष्णा.
खरचं , उदंड आश्रयदाते लाभले असुन सुद्धा उपहारगृह बंद पडते तेव्हा खरोखरीच आश्चर्य वाटत रहाते.
ज्यांच्या घरी रविवारी संध्याकाळी चुल पेटत नाही अश्यांची येथे मोठ्या प्रमाणात गर्दी व्हायची. इडली डोश्यापासुन पंजाबी पर्यंत सब कुछ मिळायचे.
ऑपेरा हाऊस समोरचे कॅफे विहार बंद पडले. त्या जागी आलेले श्री कृष्णा काही काळ तुफान चालत होते , आता ते ही बंद.
"ओपन हाऊस " लिंकींग रोड, बांद्रा.
उंचे लोग, उंची पसंद. एकदम पॉश रेस्टॉरंट. त्या काळात अश्या जागा म्हणाजे जरा नाविन्यच होते.
असेच एकदा तो आणि ती येथे खायला गेले होते. बाजुच्या टेबलावर मुलगी पहाण्याचा कार्यक्रम सुरु होता. मुलगी, मुलगा, आईवडिल, काका ,मामा, आत्या, मावशी, आजी आजोबा सारे खानदान आले होते. मुलगी बघण्याच्या कार्यक्रम संपला, खायला माग माग मागवलेले निदान उष्टवले तरी असावे हा पडलेला प्रश्न.
तो आणि ती नी दोघां मिळुन मागवलेले एक सॅंडवीझ. परबडण्यासारखे तेच होते.
बंद झाले.
इराण्यांची किती रेस्टॉंरंट बंद पडली हे आठवायला घेतले आहे. जागा आठवतात. नाव आठवतीलच असे नाही.
बोरीबंदरला सध्या जेथे मॅकडॉनल्स आहे त्या आधी तेथे.
मेट्रो समोरचे बस्तानी.
चर्नीरोड रेल्वे स्थानकासमोर, लाड मॅन्शनच्या बाजुला.
चर्नीरोड रेल्वे स्थानकासमोर, गिरगावात जाणाऱ्या रस्त्यावर. सध्या येथे " गोल्डन स्टार " आहे.
डॉ. दादासाहेब भडकमकर मार्गावरचे "गुडमन"
बाळाराम स्ट्रीटच्या नाक्यावर.
क्र.
रात्र झाली. कार्यालयातुन राजाभाऊ घरी आले. आल्या आल्या फेसबुकाला चिकटले.
काळेकाकुंनी त्यांना दिवसभराच्या घडामोडी सांगायला सुरवात केली.
काल बेसन भाजुन ठेवले होते.
हुं.
आज सकाळी बेसनाचे लाडु वळले.
हुं.
मग दुपारी चिवडा केला.
हुं.
संध्याकाळी चकल्या वळुन वळुन हात दुखावला
हुं.
आता उद्या शंकरपाळ्या करीन.
हुं.
आज मी जेवण केलेले नाही माहिती आहे ना.
हुं.
अरे, तुला येतांना प्रकाशकडुन खायला आणायला सांगितले होते. आणलेस का ?
हुं.
नसेल आणलेस तर सांग, आपण जेवायला बाहेर जावु.
हुं.
रागाचा जेव्हा भडका उडला तेव्हा कुठे राजाभाऊंच्या डोक्यात प्रकाश पडला.
आतापर्यंत आपण नुसताच " हुंकार " देत होतो.
मग त्यांनी आपली बॅग उघडली आणि प्रकाशकडुन आणलेले पार्सल बाहेर काढले.
किंमत फक्त २५ पैसे. पंचवीस पैसे. एका डिशला.
गरमागरम बटाटा भजी. तोडाला पाणी सुटतील अशी. बेष्ट इन द वर्ल्ड
बटाटा भाजी. काहीशी अलग चव. मस्त पैकी हिंगाचा स्वाद असलेले.
पण एकापेक्षा जास्त पदार्थ खाणे आर्थिकदृष्टा परवडणे नाही.
"कुलकर्णी उपहारगृह."
प्रार्थना समाज. सन १९७० वगैरे.
राजा राममोहन रॉय यांचे प्रार्थनासमाज व कुलकर्णी उपहारगृह दोघेही कालोघात कुठेतरी गायब झाले
आज सकाळी राजाभाऊ पाली येथे बल्लाळेश्वराच्या दर्शनाला निघाले तेव्हा त्यांचा निश्चय ठरला होता.
आजचे भोजन जाभुळपाड्यामधल्या "दिक्षित भोजनालय" मधे.
गेल्या वेळी त्यांना ते आवडले होते. जायचे म्हणजे तेथेच जायचेच असा त्यांनी आज ठरवलेले.
पण हाय. नियतीला हे मंजुर नव्हते. कोणाच्या नशिबी कुठुनचे अन्न असेल हे सांगणे तसे कठीण. एक आश्चर्य त्यांच्यासाठी वाट बघत होते.
"नोवाटेल" ह्या खोपोलीमधल्या पंचतारांकीत हॉटेलमधे बुफे जेवायला जाण्याचा बेत अगोदरच त्यांच्या बरोबरच्यांनी ठरवला होता कारण त्यांच्यासाठी आज दिवस तसा खासच होता.
आणि त्यात बुफे म्हणजे राजाभाऊंचा जीव की प्राण. मग काय राजाभाऊंचा विचार बदलायला वेळ लागतो होय ?
मग काय ते ’नोवाटेल" मधे जेवायला गेले, हाण हाण हाणले आणि सुस्तावुन गाडीत झोपुन गेले.
फ्रेंडस युनियन जोशी कल्ब.
साधे, चविष्ट, रुचकर, स्वस्त, ओरीजनल गुजराती जेवण मिळण्याचे एक उत्तम भोजनालय.
बंद पडल्याचे कळले आणि विश्वास बसेना.
परवाच्याला काळबादेवीला राजाभाऊ गेले असतांना त्यांनी आपल्या डोळ्यानी बघितले. ह्या जागी "महाराजा भोग" आले आहे.
राजाभाऊंचे एक आवडीचे ठिकाण काळाच्या ओघात नाहिसे झाले.
पुर्वी लिहिलेले
"फ्रेंडस युनियन जोशी कल्ब" मधे अस्सल गुजराती जेवणाचा आस्वाद घेण्यासाठी राजाभाऊ परत एकदा जायचे म्हणताहेत.
अस्सल अश्यासाठी की इतर ठिकाणी गुजराती भाज्यांच्या जागी पंजाबी खायला घातल्या जातात.
साधे, अजिबात भपका नसलेले हे भोजनगृह. राजाभाऊंच्या आवडते.
काळबादेवी देवळाच्या समोर. मुंबई.
दिवाळीची खरेदी करायला राजेशभाईंनी एकदम दादर मार्केट गाठले ,कारण एकच.
प्रकाश आणि दही मिसळ. मस्तपैकी वांगीपोहे घातलेली.
ही झाली गेल्या आठवड्यातली फेरी. पण या मिसळीची चटक एवढी लागली होती की मतदान केल्याकेल्या राजाभाऊ परत दादरला "प्रकाश "मधे पोचले.
बंद दरवाजे पहायला.
बुधवार बंद.
भले राजाभाऊ कोंबडी, मटण खात नसतील , पण ह्या स्टॉलभोवती ते बराच वेळ घुटमळत राहिले.
खाद्यपदार्थांनी नव्हे तर ते बनवणाऱ्याच्या, ते वाढणाऱ्यांच्या हास्याने त्यांना मोहीत केले होते.
माणसाने एखादी गोष्ट गृहीत धरावी म्हणजे ती तरी किती ?
कोलीनबायींचा स्टॉल म्हटला की लगेच तळलेले मासे, माश्याचे कालवण एवढेच मनात येते.
मग करंजी पण येथे असु शकते, नारळाची चोय भरलेली तळलेली राजेळी केळी असु शकतात. हलवा आणि दुधी हलवा दोन्ही साथसाथ मिळु शकते.
एकदा का एखाद्‍या माणसाचे कानफाट्या नाव पडले की मग त्यानी कितीही जीव तोडुन खरं सांगितले तर कोणाचाही त्याच्यावर काडीमात्रही विश्वास बसत नाही.
राजाभाऊ खरच आज सकाळ आयोजीत फुड फेस्ट मधे जेवले नाहीत.
आजचा हा ह्या महोत्सवाचा पहिला दिवस. राजाभाऊ अंमळ जरा लवकरच येथे गेले. कैसे धरु धीर. अनेक स्टॉलवर अजुनपर्यंत जेवणाची व्यवस्था होत होती. आपल्या पुण्याच्या हिंदुस्थान बेकरीच्या स्टॉलवर जावुन व्हे. पॅटीस खावासा वाटला, पण माल काही तेथे पोचला नव्हता.
आज जरा राजाभाऊंनी येथे पहाणी केली, कुठे काय काय मिळते ह्याची. मांसाहारी आणि त्यामधेही मत्सप्रिय माणसांची येथे चंगळ आहे. वरसोव्याच्या कोलीनबायंनी लावलेले बरेच स्टॉल येथे आहेत.
ता.क. - मासवडी आणि शेंगोळ्या हे पदार्थ खाणे म्हणजे जेवण नव्हे. दोन्ही पदार्थ मस्त होते
"नेवेदय ". स्वामी विवेकानंद रस्ता, गोरेगाव.
आपले मराठीमोळं जेवण किती छान आणि देखणं असु शकते हे "नेवेद्‍य " नी दाखवुन दिले होते.
तांदळ्याची भाकऱ्या, भरली वांगी, पिठले , उकडीचे मोदक, डाळींब्या आणि असे असंख्य आपले पदार्थ खावे तर इथलेच असे म्हटले तर फारसं वावगं ठरु नये. खाण्याच्या बाबतीत काहीश्या कटकटीपणा असलेल्या राजाभाऊंना या जागेची ओळख त्यांच्या मेहुणींनी करुन दिली आणि ते "नेवेद्‍य" च्या प्रेमात पडले होते आणि कधी नाही ते बायकोच्या माहेरी मग ते मोठ्या हौसेने जायला लागले. घरी परततांना येथे जेवणे हे नित्यनेमाचे झाले होते.
अकस्मात ते बंद झाले. बंद झालेले दिसले तेव्हा खुप वाईट वाटले होते.
"विठ्ठल भेलपुरी " बोरीबंदर.
भेळपुरी, पाणीपुरी, रगडा पॅटीस .शेवपुरी.
ह्या साऱ्या केवळ चौपाटीवरच खाण्याचा चीज नव्हेत हे "विठ्ठल भेलपुरी " नी दाखवुन दिले असेल.
हे खुप चांगले चालायचे, लोक ह्यांच्या प्रेमात पडलेली.
भाऊबंदकीमुळे हे संपले असे ऐकीवात आहे.
जी ए म्हणतात तेच खरं. फक्त आठवणी आणि भुतांना उलटे पाय असतात.
बंद पडलेल्या, झालेल्या उपहारगृहांची, भोजनगृहांबद्दल विचार करायला राजाभाऊ लागले असता त्यांच्या डोळ्यासमोरुन अनेक नावं सर सर जात चालली.
ही ठिकाण रस्तावर असो किवां पंचताराकिंत हॉटेलामधली. बंद झाली खरी
मुंबई सारख्या महानगरात जेथे लक्षावधी माणसं घराबाहेर जेवत असतात तेथे हे असे बंद होणे काहीसे पटत नाही.
"समरकंद, पाम्स आणि सपर्स कल्ब " तिन्ही जागा ओबेरॉय मधल्या.
राजाभाऊंचा साखरपुडा झाल्यानंतर पहिल्यावेळी ते खास माणसाबरोबर फिरायला बाहेर गेले तेव्हा निवांत बसुन गप्पा मारण्यासाठी त्यांनी "समरकंद " निवडले. तळमजल्यावरचे कॉफी शॉप, समोर समुद्र. तेथे त्यांना फक्त कोल्ड कॉफी परवडण्यासारखी होती. दोन कॉफी, दोन तास, दोघांच्या मस्त रंगलेल्या गप्पा.
मग समरकंद गेले त्याची जागा "पाम्स" नी घेतली. बुफेचा जबरदस्त मोठा स्प्रेड. कधी स्वः खर्चाने तर बऱ्याच वेळा कार्यालयामधुन ते येथे अनेक वेळा जेवायला गेले . ते ही बंद झाले.
सर्वात वरच्या मजल्यावर "सपर्स कल्ब " होते. त्याचे छ्त खुप सुंदर होते. मध्यभागी मोर आणि संपुर्ण छतभर पसरलेला त्याच्या पिसारा. आपल्या दोस्ताबरोबर राजाभाऊ गेले होते. मित्राला दारु पिण्याची हुक्की आली. तरी ते सांगत होते, दारु प्यायची असल्यास बाजुच्या बार मधे जा, मग काय जेवणाची ऑर्डर करतांना हळुच अधुन मधुन खिश्याची चाहुल घ्यायला लागत होती.
हे सुद्धा बंद झाले
वरळीचे " क्वालीटी ".
हे राजाभाऊंना खुप आवडायचे. पंजाबी, मोगलाई जेवण उत्कृष्ट असायचे. काचेमागचे चाललेले तंदुर काम, येथे आणि कॉपर चिमणी मधले पहाताना मजा यायची.
ह्या महागड्‍या जागी जावुन जेवणाची ऐपत नसतांना देखील तेथे कधीतरी जाणे व्हायचे.
" स्वाद भोजनालय"
विलेपार्ले.
नावाप्रमाणॆच उत्तम, स्वादिष्ट गुजराती जेवण मिळण्याचे एक ठिकाण. राजाभाऊ तेथे तसे दोनचार वेळाच जेवले असतील. येथे नेहमी जेवायला यायचेच हा त्यांच्या निश्चय आता पुरा होणे नाही.
प्रार्थना समाज वरचे "कुलकर्णी "
गरमागरम बटाटा भजी आणि मस्तपैकी हिंगाचा वास येणारी बटाट्याची भाजी.
रांग लावुन खाल्लेली, चार आण्यात एक डीश खाल्लेली,
अजुन पर्यंत चव आणि आठवण रेंगाळत राहिली आहे.
कुठे चांगलेसुरखे खायला मिळते या बद्दल अनेक जण लिहीत असतात. पण ज्यांनी एके काळी जेवु घातले ,खावु घातले होते, खवय्यांची हौस भागवली होती त्यांची आठवण न काढणे . ठेवणे हे काहे बरे नव्हे केवळ ही भावना.
कालपासुन ह्या बंद झालेल्या उपहारगृहांची आठवण काढु लागलो. अचानक ऐन रात्रीपासुन एका उपहार/भोजनगृहाने सतवायला सुरवात केली. खरं म्हणजे ह्याची आठवण सर्वप्रथम यायला हवी होती. ह्याला विसरुन चालणार कसे ?
"गीता भवन " , नवजीवन सोसायटी, मुंबई सेंट्रल .
चवदार, रुचकर सिंधी पंजाबी जेवण मिळण्याचे एक ठिकाण. अत्यंत साधे, स्वयपाकघर खुप स्वच्छ होते अरे नाही, पण जेवण मात्र लाजबाब. आणि बऱ्यापैकी स्वस्त. केव्हाही बघाव गर्दी असायचीय.
येथे मिळणारी डाळ फ्राय, त्यावर फोडणी दिलेल्या पसरलेल्या तेलाचा तवंग, पुलाव , रगडा पॅटीस, गाजर हलवा, भाज्यांचे चव अजुनही आठवणीत आहे.
आता जरा बंद पडलेल्या उपहारगृहाबद्द्ल, भोजनगृहाबद्दल लिहावे का ?
बंद पडलेली म्हटल्यानंतर सर्व प्रथम डोळ्यासमोर आठवले ते " पुरोहीत ". चर्चगेटचे. आता तेथे "इंडीयन समर " आहे.
चांदीच्या ताटात , चांदीच्या वाटीत तेथे भोजनाची पंगत बसत असे.
राजाभाऊ एकदाच तेथे गेले असावेत, बहुदा सरत्या काळात.
राजेशभाईंच्या मनात सुद्धा आले नव्हते.
केवळ कॉफी पिण्यासाठी रां...........................ग लावावी लागेल.
अरे भाऊ, आपले नाक्यावरचे "इंडीयन कॉफी हाऊस " एकदम टॉप.
Authenticated south indian filter caapi .
चॉकलेटांनी भरलेले बॉक्स.
एक भला माणुस दुसऱ्या भल्या माणसाला बोलवतो ती खाण्यासाठी.
या भल्या माणसाला प्रश्न पडतो , आपल्या हातानी पाच सहा दिली तर ती कमी वाटतील का ?
तो त्यालाच सांगतो, घ्या हवी तेवढी घ्या.
त्या भला माणसाला प्रश्न पडतो. पाचसहा घेतली तर बरे दिसेल का ? तो एकदोनच चॉकलेट्स उचलतो.
देणारा भला माणुस मोठा मतलबी आणि लालची हो.
काळेभाऊ यात कोणत्या भुमिकेत फिट होतात ?
"रामानजनेया "
अप्सराच्या बाजुला अलीभाई प्रेमजी, त्याच्या बाजुला रामानजनेया. माटुग्याच्या कुठल्याही उपहारगृहाच्या तोडीस तोड असलेली उडपी खाद्यगृह.
बंद पडले. मग सुनील शेट्टीनी ही जागा घेवुन तेथे एक छान पैकी , सिंगापुर, मलेशिया आदी देशांमधले जेवण देणारे रेस्टॉरंट काढले. जेमतेम काही दिवसच सुरु राहिले होते.
वास्तविक पहाता "रामानजनेया " बरोबर सुनील शेट्टीची भावनिक जवळीक होती. त्याचे वडील येथे कामाला होते. पण नाही जमले , कदाचित काळाच्या आधीच, फार लौकर त्यानी अश्या पद्धतीचे रेस्टॉरंट काढल्यामुळे सुद्धा असेल.
डॉं. भडकमकर मार्गावरील बंद पडलेल्या " वसंत विलास " वाल्यांचेच एक उडपी खाद्यगृह ग्रॉंटरोड रेल्वेस्थानकासमोर मेरवानच्या जरा पुढे होते. ते ही बंद झाले.
इम्पिरीयलच्या बाजुला "कामत " होते ते बंद पडले पण त्याची जागा "वसंत भुवन " ने घेतली आहे. जेमतेम सुरु राहिले आहे.
केळकरकडुन जरा वर सरकले की बाजुलाच एक गुजराथी भोजनालय होते, येथे जाण्याचा कधी योग आला नाही. कदाचित एकदा जेवलोही असेन. पण नाही आठवत.
दोन हत्ती च्या गल्लीतील "सहकार" . हे राजाभाऊंच्या आवडीचे होते, शाळेतुन घरी जातांना येथे भेट देणे हमखास ठरलेले असायचे. ह्यांची जागाही खुप मोठी होती. येथे राजाभाऊ नेहमी कटलेट्स खायचे.
एकदा असेच कटलेट खाल्यानंतर पैसे देतांना कळले की पाच पैसे कमी पडताहेत. मग काय , कंपास पेटी गहाण ठेवली गेली.
इंपिरीयलच्या बरोबर समोर एक उडप्याचे हॉटेल होते " कृष्णा " , त्याच्या वरती मुंबई मराठी ग्रंथसंग्रहालय. वरती पुस्तक जावुन बदलायचे आणि खाली येवुन कधी शिरापोहा मिक्स, कधी उपमापोहा मिक्स, तर कधी इडली नाहीतर डोसा.
शेरे-पंजाब (१) , शेरे-पंजाब (२).
स्वतिकच्या समोर "आराम " नावाचे गुजराती थाळी जेवण्यासाठी एक चांगले भोजनगृह होते.
वसंत विलास. राजाभाऊंच्या घराजवळचे, उडप्याचे. कांदा भज्यात झुरळ मिळाले तरी जाणे काही बंद केले नव्हते.
स्वस्तिक समोरचे "किंग " आणि कोंबडी गल्लीतील " बॉम्बे ए वन "
मुंबईच्या मासांहारी खाद्यसंस्कृतीमधले मैलाचे दगड. ह्यांची आठवण न काढुन चालणारच नाही.
जगामधे कुठेही मिळणार नाही असा खिमापाव , आम्लेटपाव, खिम्यावर घातलेले आम्लेट. लुसलुशीत मोठ्या आकाराच्या ब्रेड मधुन कापलेल्या स्लाईस. सर्व काही ए वन असलेले ते "बॉंम्बे ए वन "
आणि किंग मधे मिळणारा बैदा मसाला , अगदी लाजबाब.
ठाकुरद्वार - गिरगाव- प्रार्थना समाज - चर्नीरोड या पट्यात असंख्य भोजनालयं, उपहारगृह होती, काळाच्या ओघत कशी, कधी आणि का गायब झाली कळलच नाही.
ठाकुरद्वारची टेंबेंची खानावळ. राजाभाऊ तेथे कधीच जेवले नसल्यामुळे ह्याच्या बद्द्ल काही बोलु शकत नाही.
गोविंदाश्रम. एकदोनदाच येथे जेवण झाले, आठवण. जेवणानंतर जे पोटात गोंधळायला सुरवात झाले ते भडाभड वांतीपर्यंत.
मॉडर्न - केळेवाडीच्या समोरचे . येथली ओल्या काजुची उसळ , खरवस फार आवडायचे.
कोना - बोरभाट लेन - हे जरा अलिकडेच म्हणावे बंद झाले. आठवण अशी काही खास नाही. कधीतरी काहीतरी उदरभरणासाठी गेलो असणार.
अनंताश्रम - अनंताश्रम. कोळ्यांच्या जाळ्यात गावलेले मासे जेव्हा अनंताश्रमामधे जावुन शिजवले, तळले जात असतील तेव्हा त्यांना आपले जीवन सार्थकी लागल्याचा आनंद होत असावा असे म्हटले तर ते वावगे ठरु नये. ह्याची ख्याती खुप दुर दुर वर पसरलली. जातीचे खवय्ये येथे आवर्जुन हजेरी लावायचे.
पण.
हा पण फार मोठा आहे.
ह्याचा शेवट हे ठिकाण बंद पडण्यातच होणार असे जणु विधीलिखीत होते. आणि शेवटी तेच झाले.
पुरोहीत - मसालादुध प्यावे ते पुरोहितांकडॆच, बर्फी, दुधीहलवा खावा तो पुरोहितांकडचाच.
विरकर - दोनएक वेळा विरकरांकडे भोजनाचा योग आला. त्यांची जागा खुप मोठी होती असे अंधुकसे आठवते. पण ज्या अर्थी अजुनही ह्याची आठवण काढली जाते म्हणजे ते खासच असणार. तारुण्यात पदार्पण करण्याच्या वेळी कधीतरी ते बंद झाले. शेवटी शेवटी त्या जागेबद्दल काहीबाही , ऐकायला यायचे. खरे खोटे किती ह्याची कधी राजाभाऊंनी शहनिशा केली नाही.
सेंट्रल लंच होम आणि आशा कॅफे. राजाभाऊंचे येथे वरच्यावर जाणे व्हायचे. उडप्याची उपहारगृह. कॉलेजच्या जवळची.
दिनेश - दरयुष बेकरी समोरचे हे पंजाबी जेवण मिळणारे ठिकाण राजाभाऊंच्या हक्काचे होते, कॉलेजमधे पडीक असल्यामुळे. स्वस्त आणि मस्त.
केळकर- बनाम हॉल लेनच्या नाक्यावरचे अस्सल मराठमोळी उपहारगृह. इमारतीला लागलेल्या आगीत जळाले, मग इमारत नव्याने उभी राहिली, पण केळकर मात्र नव्या जागेत फारचे रुजु शकले नाहीत.
कुलकर्णी - बटाटा भजी आणि बटाटा भाजी. केवळ भजी आणि भाजी
सेंट्रल सिनेमाच्या शेजारी - नाव आठवत नाही.
सुनील शेट्टीनी एक पॉश रेस्टॉंरंट काढले, सेंट्रल सिनेमाच्या शेजारी . मिस्चीफ " खुप चांगले , चवदार पंजाबी, मोगलाई जेवण मिळायचे, डायमंड मार्केट मुळे ते फक्त शाकाहारीच होते, संध्याकाळी सुनील शेट्टी वरती असलेल्या ऑफीस मधे येवुन बसायचा.
मग ते ही बंद झाले, त्याच्या जागी लिटील इटली आणि अश्याच प्रकारचे दुसरे रेस्टॉंरंट आले होते. बंद झाले.
या विभागात चार पाच इराणी होते. आता एकदोनच राहिले आहेत.
इराणी परत केव्हातरी..
ज्याची सुरवात गोड त्या दिवसाचा शेवटही गोड होतो का ?
आदर्शच्या जिलेबींनी झालेली सुरवात,
त्यावर आदर्शच्याच बासुंदीचा वर्षाव
संध्याकाळी सुतारफेणी धरणार असेल फेर,
पेढे तर आहेतच नारळाबरोबर खायला
वाट बघतोयं केव्हा येते महालक्ष्मीकडची बर्फी.
आज म्हैसुर पाक खावासा वाटतोय. उद्याला नक्कीच आलेपाक खावा लागणार आहे.
कधीकधी एकाद‍या दुकानात आपल्या आधी उभे असणारे वैताग कंटाळा आणतात, आपल्या सहनशक्‍तीची परिक्षा बघतात.
तिवारी मिठाईवाला. दसऱ्याचा शुभदिन. अफाट गर्दी. राजाभाऊ समोसे आणायला गेलेले. रांगाचरांगा.
कॅशियर पुढे रांग, मिठाई देणाऱ्यांपुढे, बांधणाऱ्यांपुढे रांग.
पहिली रांग कॅशियर पुढची. आता चौकश्या करायच्याच झाल्यातर येथे केल्या जावु नयेत, माल, किंमत ही काउंटरवर जावुन पहावे. पण नाही, चौकश्या काही संपत नाहीत , काय हवं ते काही सांगितलं जात नाही. शेवटी घेतले काय तर दोनशे ग्रॅम पेठे.
दुसरी रांग खाद्यपदार्थ घेण्यासाठी. तेहतीस समोसे हवेत, एका पिशवीत आठ, दुसऱ्या पिशवीत पाच, तिसऱ्या पिशवीत तीन, वेगळ्या पिशवीत बारा. दोन इथे खायला, दोन प्लेट मधे , प्रत्येक पिशवीमधे वेगवेगळ्या चटण्या टाका. आधीच अफाट गर्दी. त्यात ह्या असल्या मागण्या. वर पिशवीवर लिहा आत किती समोसे आहेत ते. कंट्रोल राजाभाऊ कंट्रोल. भुक आणि राग दोन्ही आवरा.
परत वर ह्याच सुचना नवरा आणि बायको दोघेही एकाच वेळी देत होते. बांधणाऱ्यांचा गोंधळ, प्रचंड गोंधळ. पिशव्या उघडा , आत पहा किती समोसे आहेत ते.
राजाभाऊ, कंट्रोल.
घराबाहेरच्या कोणी त्यांच्या मनात काय आहे हे सांगितले तर आपल्याला तसा फरक पडत नाही.
पण जेव्हा घरातील प्रधानसेवक राजेशभाईंना सकाळी सकाळी "मी मन ची बात सांगु का " असे म्हणतात तेव्हा मात्र नाही म्हटलं तरी मनात धडकी बसल्यावाचुन रहात नाही.
पण जेव्हा अपेक्षा सांगितल्या जातात तेव्हा जीव कसा ताटात पडतो. इच्छा अगदी माफक असते. पुर्वश्रमीचे "बी.तांबे" आणि आताचे " सुजाता उपहारगृहामधे " जेवायला जायचे असते.
"एक भाकरी, बटाटा सुकी भाजी, डाळींबी, टॉमेटो बटाटा रस्सा भाजी आणि वर डाळभात, सोबत दो वाट्या दही." चक्क ऐश.
मन तृप्त आणि खिसाही. परत साधे मराठंमोळ जेवण, पोटाला बाधणे नाही. आहारनियंत्रण ही सोडणे नाही.
राजाभाऊंना त्यांच्या डोळ्यानी दगा दिला होता, पण नाकाने बरोबर मार्ग दाखवला.
राजाभाऊंना त्यांच्या डोळ्यानी दगा दिला पण त्यांच्या तोंडाने बरोबर चव जाणली.
समोरचा माणुस दिसत नाही पण नाक मात्र सांगते आहे इथेच कुठेतरी.
डोळ्यासमोर मक्याचे कणीस भाजले जातेयं पण चव लागते जणु उकडलेल्या कणसासारखी.
एक गृहस्थ रॉक्सी चित्रपटगृहासमोरील पदपथावर आपली चुल घेवुन बसायचे. ते अचानक तेथुन गायब झाले. काही दिवसांनी ते राजाभाऊंना रॉक्सी बाहेर सापडले. मग तेथुन ते परत दिसेनासे झाले होते. मग राजाभाऊंनी ते आपला बोऱ्याबिस्तरा घेवुन गावाला गेले असतील अशी मनाची समजुत करुन घेतली. आणि त्यांचा नाद सोडला.
परवाला रस्तावरुन जातांना गाडी चालवता चालवता अचानक भाजल्या जाणाऱ्या कणसाचा सुवास त्यांच्या नाकी पडला आणि मग काय.
युरेका , युरेका.
अमेरीकन कॉन. आधी सालासकट चुलीमधे आतल्या भागात खुप वेळ भाजले जाते, मग सालासकट निखाऱ्यावर. सालं काढुन पुन्हा निखाऱ्यावर व्यवस्थित भाजले गेले की मग सुरीने सोलुन त्याचे दाणे काढायचे.
दाण्यांवर दोनपाच प्रकारचे चटकमटक मसाले, लिंबु आणि मस्का मारके झाले की समोर पेश केले जाते त्याची लज्जत लुटायला.
आता ह्यांनी बाजुच्या पदपाथावर आपली चुल मांडली आहे. वयस्कर गृहस्थांची जागा त्यांच्या मुलाने घेतली आहे.
महंगाईके जमानेमे यह क्या हो रहा है?
"हिचकी" नामक रेस्टॉरंटमधे दर मंगळवारी इ.स.१९९० मधे खाद्यपदार्थांचे जे दर होते त्या दरात खाद्यपदार्थ मिळतात. ( १ नोव्हेंबर पर्यंत)
मग काय राजाभाऊंनी ह्या संधीचा फायदा न उठवला तरच नवल.
